Sultanların Yükselişi: Medeniyet Bağlamında Selçuklular

 Müslüman Türklerin kurduğu iki büyük devletten ilki olan Selçuklular, 1040 yılında Gazneliler ile yaptıkları Dandanakan Savaşı’nı kazandıktan kısa bir süre sonra İslâm dünyasının siyasi lideri olmayı başardılar. Devletin kurucusu olan Tuğrul Bey, kısa süre içerisinde kadim İran şehirlerini ele geçirerek, yarı göçebe hayat süren Oğuzları yerleşik hayata geçirmeyi başardı. Tuğrul Bey ayrıca 1055 senesinde Abbasi halifeliği üzerinde hakimiyet kurarak Sünni İslam dünyasının en kudretli hükümdarı oldu. Onun vefatından sonra yerine geçen yeğeni Alp Arslan, 1064 yılında Ermenilerin en büyük şehirlerinden birisi olan Ani’yi ele geçirdi. Asıl amacı Mısır’daki Fatımî Devleti’ne son vermek olmakla beraber o asıl ününü 1071 yılında Malazgirt Savaşı’nda Romanos Diogenes idaresindeki Bizans ordusunu yenerek kazandı. Bu savaş Oğuzların kısa süre içerisinde Anadolu içlerine kadar yayılarak bu coğrafyayı yurt haline getirmeleriyle sonuçlandı. Alp Arslan’dan sonra başa geçen oğlu Melikşah devri Selçukluların en kudretli çağı idi. Onun devrinde Selçuklu Devleti’nin sınırları Orta Asya’dan Anadolu’ya, Gürcistan’dan Yemen’e kadar uzanıyordu. Bu seminerde Selçuklular’ın ilk ortaya çıkışlarından Orta Doğu’nun en güçlü devleti olma sürecine giden süreç ele alınacak, Selçuklularda vezirlik kurumu, âlimler, medreseler, Abbasi-Selçuklu ilişkileri ve Selçuklu hakimiyet anlayışı konuları üzerinde durulacaktır. 

 Haşim Şahin 1978 yılında Bolu’da doğdu. Üniversiteyi Eskişehir’de okudu. Sakarya Üniversitesi’nde yüksek lisansını; Marmara Üniversitesi’nde doktorasını tamamladı. 2001-2008 yılları arasında Marmara Üniversitesi’nde görev yaptı. 2012 yılında doçent, 2018’de profesör oldu. Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’nde öğretim üyesi. Sakarya Üniversitesi’nin yanı sıra Eskişehir Anadolu Üniversitesi Tarih Bölümü (2013-2019) ve Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’nde (2017’den itibaren) ders veriyor. Akademik ve popüler dergilerde, kolektif eserlerde makaleleri, Türkiye’de ve İran’da yayınlanan İslâm Ansiklopedilerinde tasavvuf tarihi üzerine maddeleri bulunmaktadır. Türklerin İslâmlaşma süreci, Selçuklu ve erken Osmanlı döneminde din-devlet ilişkileri, Osmanlı Sufiliği, Bektâşilik ve Alevîlik tarihi, Orta Asya ve Selçuklu beslenme kültürü, seyahat tarihi konuları üzerine araştırmalarını sürdürüyor. TRT, Habertürk, CNN Türk, 24 TV kanallarında sahasındaki konularda televizyon programları yaptı. Orta Zamanın Türkleri (2011, dördüncü baskısı 2017), Arı Kovanına Çomak Sokmak: Ahmet Yaşar Ocak Kitabı (2014), Anadolu Beylikleri El Kitabı (2016, ikinci baskısı 2017), ve Dervişler ve Sufi Çevreler (2017, üçüncü baskısı 2018), Dervişler, Fakihler, Gaziler (1300-1400) isimlerini taşıyan kitapları bulunmaktadır.